Etxez etxeko langileen lan baldintza duinak lortzeko: hemen erabaki dezagun!

2025-03-17  

2025ko martxoaren 17an, Ipar Euskal Herriko etxez etxeko langileen lan baldintzei buruzko galdeketaren emaitzak publiko egin ditugu.

irudia

Prentsaurreko hau, zergatik gaur antolatu dugu?
2023an ezarri zuen ministerioak elkartasunen ardura, Pertsonentzako Zerbitzuen Federazio guztiekin hitzartuta, eta Frantziako Estatuak martxoaren 17ko jardunaldia definitu zuen Etxez etxeko Laguntzaileen egun nazional gisa. Hori dela eta, gaur erabaki dugu sektoreko profesionalei egin diegun lan baldintzei buruzko inkestaren emaitzak ezagutaraztea.

Egun honen bidez, etxez etxeko laguntzaileei, adinekoekin eta ahalmen urriko egoeran daudenekin egunero duten konpromisoagatik eskerrak eman nahi dizkietela sinestarazi nahi digute. Berez, egun honetan, batez ere, hautagai potentzialak erakarri eta kontratatu nahi dira. Apustu handia da datozen urteetan etxean geratzeko beharrek gora egingo dutelako.

Zergatik Kontseilu Demartamentalaren aitzinean?
Departamenduko kontseiluaren aurrean biltzen gara, funtsezko eragilea baita etxez etxeko laguntza- eta laguntza-zerbitzuen koordinazioan eta finantzaketan. Autonomia galtzen duten edo ezgaitasun egoeran dauden pertsonei zuzendutako hainbat gizarte laguntza sailaren eskumenekoak dira. Pertsona publiko eta pribatuentzako laguntza-zerbitzuei baimenak eta onespenak ematen dizkie. Hark ezartzen ditu, halaber, zerbitzu aztoratuen tarifak, eta hark ezartzen ditu esku hartzeko baldintzak. Departamendua izaten da etxez etxeko laguntza askoren zuzeneko edo zeharkako aginduemailea, eta, hala ere, hautetsi gutxiegi arduratzen da gure lan-baldintzak betetzen diren edo ez.

Covid19aren pandemiak agerian utzi du gure lanbideen funtsezko zeregina, pertsona hauskorrak eta zaurgarriak etxean mantentzeko ezinbestekoak baitira. Gure lanbidea ez da oso ezaguna oraindik, eta finantzatzaile publikoek ez dute pribatu gisa onartzen, ez eskumenei, ez soldatei, ez lan-baldintzei dagokienez.

Egun sinboliko hau baliatzen dugu botere publikoak eta haien lurralde-ordezkariak interpelatzeko. Neurri zehatzak eskatzen ditugu Etxez Etxeko Laguntzaileen egoera hobetzeko, baina, batez ere, agindu-emaile garen aldetik, sailari exijitzen diogu patronal publiko edo pribatu guztien artean lehendik dauden araudiak betetzen direla zaintzeko. Lanbide honen benetako errekonozimendurik eta errebalorizaziorik gabe, ezinezkoa zaigu onuradunen artean kalitatezko akonpainamendua bermatzea.

Inkesta
2023ko abendutik 2024ko uztailera bitartean egina, paperean eta online formatuan zabaldu dute galdetegia. AADren ofizioaren izaera ibiltariak zaildu egin ditu modu zabalean lan egiten duten profesionalekin zuzeneko topaketak egitea, denak lan toki ezberdinetan sakabanaturik direlako.

Zailtasunak zailtasun, 53 erantzun lortu ditugu lurralde-kolektibitateetan, irabazi-asmorik gabeko elkarteetan
eta hortan berezitutako enpresetan.

Langile panel hori mugatua bada ere, lanbide horren errealitate ezagun bat islatzen du: lan baldintza prekarioak.
- hau gehien bat emakumeek
- funtzio edo misio berberetarako titulazio edo diplomen aniztasuna
- askok berariazko titulurik gabe lan egiten dute, eta ez dira formatuak
- askotan lanaldi partzialak inposatuk izaten da
- ordutegiak atipikoak dira, asteburuetan lan egitea, eta lanaldiak tartekatuta
- lan anplitudeak luzeak dira eta mozketa aldiak ez dira ordaintzen.
- gure auto pertsonalekin egindako joan-etorrien eta joan-etorrien denborak ez daude behar bezala ordainduak
- lan baldintzak zailak dira, lan fisikoak.

Horri guztiari gehitu behar zaio ofizioaren erakargarritasun eskasi eta pertsonarentzako zerbitzuen sektoreak dituen kontratazio zailtasunak, karga emozional handia eta errekonozimendu falta. Etxez etxeko laguntza, aktibitate gisa ikusten da oraindik ere, benetako lanbide gisa baino gehiago, eta horrek are gehiago geldiarazten du lan-baldintzen hobekuntza eta oinarrizko sektore horretako ordainsaria.

HEMEN ERABAKI
EUSKAL HERRIAN LAN, BIZI ETA ERABAKI!
Frantziako Gobernuaren erreformek ez diete erantzuten ez lurraldearen beharrei, ez emazte langileen beharrei. Parisen negoziatzen diren hitzarmen kolektiboek ez diete erantzuten ez lurraldearen beharrei, ez langileen beharrei. Estatuaren desengainamenduek oraindik gehiago eragin txarra ukanen du langileen lan eta bizi baldintzetan. Departamentuak murrizketak iragarri ditu, eta, beste behin ere, prekarioenak izango dira prezioa ordainduko dutenak.

LABen ustez, beharrei erantzuteko bitarteko ekonomikoak eta giza baliabideak bermatzeko, negoziazio espazioak hurbildu behar dira, eta lurralde mailako eskumen soziala berreskuratu behar da.

LABek Tokiko Batzorde Paritarioa sortzea aldarrikatzen du, langile pribatuentzat, eta lurraldeko komite sozialinterkomunaletan agente publikoentzat. Tresna horien bidez, indar harreman hobeago bat sortu nahi dugu langile guztientzat. Negoziazio instantziak hurbilduz, gure bizitzak erdigunean kokatu nahi ditugu, eta ez kapitala. Patronalei exijitzen diegu, baita departamenduari, orain arte aplikatu beharreko lan-baldintzak, toki guztietan beteko direla bermatzea, eta hori berak finantzatzen dituen denetan. Tokian tokiko negoziazio
kolektiboak irekitzea exijitzen dugu, prekarietate guztia gelditzeko.

Bukatzeko eta baldintzek hala eskatzen dutelako, datorren apirilaren 1erako greba eta mobilizazio eguna prestatzen ari dira.
LAB sindikatu nazionala izanik, inposatutako mugak gainditzeko, estrategia eta borroka sindikal bateratuen premia dugu Euskal Herri osoan. Egungo zaintza zerbitzuek pribatizazio logika basati bati aurre egin behar diote, eta zerbitzu hauetan lanean dauden langileak prekarizaziora kondenatuak daude. Araudiak ez betetzea, hitzarmen estatalen inposaketa, gehiegizko jardunaldiak, miseriazko soldatak, lan osasunean babes eza,... zaintza langileon lan indarrarekin negozioa egiten ari dira enpresa pribatu zein administrazio publikoak.

Zaintza zerbitzu gehienak, enpresa pribatuen esku daude, Hego zein Ipar Euskal Herriko administrazio publikoen konplizitatearekin. Honen aurrean, pribatizazioak langileon lan eta bizi baldintzetan eragiten duten prekarizazio eta esplotazio egoerak salatzea dagokigu. Bidasoa ibaiko bi ertzeetan zehar antolatzea dagokigu, egoera honi erantzun bateratu bat emateko. Pribatizatutako zaintza langileon lan eta bizi baldintzak hobetzeko eta duintzeko, Euskal Herrian erabakitzeko premia dugu. Euskal Herritarrok, jasotzen dugun zaintza, duina eta kalitatezkoa izateko, gure herrian erabaki behar dugu.

Iruzkinak egiteko aukera desgaituta dago